Mediation uitgelegd
Wat is mediation
In een mediation probeer je samen met de andere partij(en) tot een oplossing van een conflict te komen onder begeleiding van een bemiddelaar, de mediator.
Een mediator zorgt ervoor dat je kunt vertellen wat je dwars zit, dat je naar elkaar kunt luisteren en er samen uitkomt. Ieders behoeften, zorgen en wensen komen op tafel en worden zorgvuldig afgestemd.
Of het nu gaat om een conflict met je werkgever of werknemer, buren, school, partner, familie of zakenpartner.
Een mediator helpt je om er samen weer uit te komen en rust en vertrouwen terug te krijgen.
Een mediation is altijd op vrijwillige basis. Alle deelnemers kiezen bewust en vrijwillig voor mediation, omdat zij gezamenlijk tot een oplossing willen komen.
Waarom Mediation?
Waarom een mediation en geen rechtszaak? Soms zijn rechtszaken de enige uitweg in een conflict. Echter er zijn heel veel conflicten waar dit langdurige en kostbare traject niet nodig is om tot een oplossing te komen. Juist dan is mediation een bewezen effectief instrument.
De MfN noemt vier voordelen van mediation:
- Mediation bespaart tijd, geld en energie.
- Mediation geeft blijvende oplossingen. Omdat je samen naar een oplossing zoekt, zal deze beter bij je passen.
- Bij een mediation wordt er onafhankelijk en onpartijdig gehandeld. In een mediation komt ieders mening aan bod.
- Tijdens een mediation wordt er gedacht in oplossingen. Je kijkt niet alleen naar het verleden, maar vooral naar de toekomst.
Kenmerken mediation
Bij een rechtszaak sluit je in de wachtrij achteraan. Als je mij benadert kunnen we meestal binnen een week aan tafel zitten, als alle deelnemers dat willen. En de kosten? Ik verwijs je daarvoor graag naar het menu ‘kosten’. Het kenmerk van een rechtszaak is dat een ander, de rechter, beslist over de “oplossing” van het conflict. De beslissing kan mee- of tegenvallen. Of de oplossing door alle deelnemers geaccepteerd wordt is maar de vraag. Dan is een besluit geen oplossing. De oorzaak wordt niet weggenomen en de pijn in de relatie blijft bestaan of wordt zelfs erger.
Voorwaarden mediation
Als MfN register mediator hecht ik aan de voorwaarden die de MfN stelt aan een mediation. Deze voorwaarden kom je tegen in de MfN mediationovereenkomst.
Voordat de mediation van start gaat is het belangrijk dat alle deelnemers en de mediator deze overeenkomst ondertekenen. De belangrijkste voorwaarden voor een mediation zijn:
- Geheimhouding en vertrouwelijkheid. Geheimhouding betekent, dat alles wat besproken wordt binnen de mediation, niet met anderen gedeeld mag worden of op een andere plaats of in een rechtszaak mag worden gebruikt. Het delen met anderen is wel mogelijk, maar alleen met schriftelijke toestemming van alle partijen. De geheimhouding geeft alle deelnemers de garantie, dat zij vrijuit kunnen spreken, zonder dat de inhoud tegen hen kan worden gebruikt.
- Vrijwilligheid. Alle deelnemers zitten vrijwillig aan tafel en kunnen nergens toe gedwongen worden. Dat betekent dat alle deelnemers op ieder moment kunnen bepalen dat zij de mediation stoppen of willen doorgaan.
- Autonomie en zelfbeschikking. Als mediator leid ik het gesprek. De deelnemers bepalen met elkaar waarover zij willen spreken. Jij bepaalt als deelnemer waarover je wel en niet wilt spreken. Als mediator respecteer ik je keuze, want de mediation is jouw gesprek en de oplossing is ook jouw oplossing. Mijn mening als mediator is namelijk niet van belang.
- Commitment en inzet. Ondanks dat je vrijwillig bij de mediation aanwezig bent, verwacht ik als mediator wel, dat je je inzet om tot een oplossing te komen. Dat betekent dat ik aan het begin van de mediation alle deelnemers zal vragen of zij bereid zijn hun visie en beleving van het conflict toe te lichten. Verder vraag ik aan de deelnemers of zij bereid zijn naar het verhaal van de ander te luisteren. Alleen dan kan ik je helpen.
Rol van de mediator
Als mediator ben ik de onafhankelijke en neutrale bemiddelaar in het gesprek. Ik maak daarbij gebruik van tal van vaardigheden zoals; vragen stellen, doorvragen, onduidelijkheden benoemen en de inhoud van het gesprek samenvatten.
Soms zal ik je spiegelen en confronteren met zaken die mij opvallen. Daarnaast is het mijn taak om het gesprek zodanig te ordenen dat oorzaken, belangen en oplossingen stapsgewijs in kaart worden gebracht.
Als mediator is het niet mijn rol om de waarheid boven water te krijgen. Dat klinkt vreemd, maar in een conflict heeft iedere deelnemer zijn of haar waarheid. De pijn in de relatie gaat meestal niet over de vraag of iets waar of onwaar is, maar om de bejegening van elkaar.
Voorbereiding op mediation
Kennismaking
Ieder mediation traject start met een aanvraag. Dat kan één van de partijen zijn in het conflict, of iemand die er nauw bij betrokken is. Deze eerste stap is vooral oriënterend. In een kennismakingsgesprek met de aanvrager bespreken we bijvoorbeeld of beide partijen bereid zijn tot mediation, wie eventueel de (andere) partij(-en) benadert, wat de historie is van het conflict, de kostenverdeling, de verwachte duur van een mediation en dergelijke.
Intakegesprekken
Als beide partijen akkoord zijn met een mediation en de afspraken die daarbij horen, zal ik met beide partijen apart een intakegesprek voeren. Meestal duurt zo’n gesprek 1 tot 2 uur. Middels een vertrouwelijke intake kan ik een beeld vormen wat er aan de hand is. Die informatie gebruik ik om de mediation voor te bereiden.
De informatie die verteld wordt in een intakegesprek valt onder de geheimhouding. Ik deel dit niet met de andere partij.
Verloop van de mediation
Iedere mediation is anders. Geen conflict is gelijk. Het is de rol van de mediator om de mediation gesprekken goed te structuren. Als deelnemers een conflict hebben, dan is er meestal sprake van zoveel emotie en indrukken, dat men het niet meer overziet. Als mediator is het mijn taak om je te helpen met ordenen. Daarvoor hanteer ik een vaste structuur die door MfN mediators wordt gehanteerd. Deze structuur zorgt ervoor dat de mediation stapsgewijs en effectief wordt doorlopen. Een mediationgesprek duurt maximaal 2 uur. Het mediationgesprek kent de volgende stappen:
Opening
De openingsfase vormt de start van mediation. Als mediator bespreek ik de inhoud van de mediationovereenkomst en de voorwaarden. We maken praktische afspraken over de tijd, hoe je elkaar aanspreekt, wanneer je een time-out wilt enzovoorts.
Exploratie
In deze fase geef ik alle deelnemers de gelegenheid hun eigen verhaal te vertellen. Ik vraag wat je met de mediation wilt bereiken. Het gaat dan niet om de vraag of iets waar is, maar hoe iemand iets ervaren heeft. In deze fase probeer ik van alle deelnemers in kaart te brengen welke belangen, wensen en behoeften er zijn en waar de pijn zit. De exploratiefase kost over het algemeen de meeste tijd. De ervaring leert dat je daarvoor zeker twee gesprekken nodig hebt.
Opties en onderhandeling
Als de deelnemers van elkaar weten wat hun belangen en behoeften zijn, kan er nagedacht worden over mogelijke opties en oplossingen. Meestal volgen de opties en oplossingen heel natuurlijk uit de exploratiefase. De deelnemers bespreken met elkaar wat voor beiden een acceptabele uitkomst is.
Het gebeurt regelmatig dat de deelnemers na de exploratiefase de mediator niet meer nodig hebben. Dan is het probleem zo goed besproken dat de oplossingen als vanzelf komen. In zo’n geval zal ik de mediation officieel beëindigen omdat de deelnemers zonder mij verder kunnen. Dan heb ik mijn doel bereikt.
Afrondingsfase
Ongeacht hoe ver de mediator ‘meeloopt’ door alle fasen van het proces; de mediation wordt altijd formeel afgesloten. Als de mediation slaagt, wordt een vaststellingsovereenkomst opgesteld waarin de deelnemers de afspraken vastleggen. Deze afspraken vallen onder geheimhouding, tenzij dat de deelnemers overeenkomen een deel of het geheel van de afspraken met anderen te delen
Documenten en links
Volgt: Voorbeeld van een mediation overeenkomst
MFN gedragsregels
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/rechtspraak-en-geschiloplossing/vraag-en-antwoord/wanneer-kan-ik-mediation-inzetten-in-plaats-van-een-rechtszaak-beginnen
https://mfnregister.nl/consument/wat-is-mediation/